maandag 15 april 2024

kriebelt wol?

Ik wil graag een misverstand uit de wereld helpen.
Veel mensen zijn ervan overtuigd dat een trui van wol kriebelt. Ze herinneren zich truien die ze als kind moesten dragen, gebreid door moeder of oma.
Maar niet elke wol kriebelt!

Het maakt heel veel uit, hoe dik de vezel is. Eenvoudig gezegd: hoe dikker de vezel, hoe groter de kans dat de wol zal kriebelen. De buitenkant van de vezel bevat een soort weerhaakjes, en je kunt je voorstellen dat hoe dikker de vezel, des te dikker de weerhaakjes, en daarmee des te meer de vezel tegen de huid zal schuren.
Die vezeldikte wordt uitgedrukt in microns, die bij breigaren ruwweg loopt van 10 tot 40 micron. Vanaf ongeveer 28 micron wordt wol als kriebelend ervaren.

Wol van het merinoschaap is erg fijn (meestal minder dan 20 micron), en dat kriebelt helemaal niet.
Ook wol van de alpaca is fijn, en de meeste mensen ervaren geen gekriebel als ze dit op de huid dragen. Bovendien combineert alpacawol een aantal hele fijne eigenschappen: het is licht, zacht, het isoleert bij kou en ademt bij warmte (de alpaca komt van nature voor in het Andesgebergte, waar het overdag snikheet kan worden en 's nachts erg koud, en de vacht is daarop aangepast).
Lamswol is fijner dan wol van een volwassen schaap, dus ook daarbij hoef je geen gekriebel te verwachten. Helaas is lamswol wel wat zwakker en zal daardoor sneller pluizen.

Niet alleen de dikte van de vezel heeft invloed op het wel/niet kriebelen, ook de manier waarop het garen is gesponnen. Als garen (te) strak wordt gesponnen gaat de vezel open staan. Je kunt je voorstellen dat dat ervoor zorgt dat het schuurt tegen de huid, niet heel prettig!

Schapenwol bevat lanoline, dat is vet in de vacht van een schaap. Als je allergisch bent voor lanoline, zal een trui van schapenwol zeker kriebelen. Maar deze allergie komt echt niet heel veel voor.

Het ligt ook aan je huid. Sommige mensen hebben een gevoeliger huid, en de vezels schuren dan als het ware tegen de huid. Dat wordt als onprettig/kriebelend ervaren.
Maar tegelijkertijd is wol ademend, het ventileert dus als het ware, waardoor de huid niet wordt afgesloten zoals bij synthetische materialen. 

Als je graag eens een trui of vest zou breien, maar bang bent dat je die uiteindelijk niet zult dragen, omdat hij blijkt te kriebelen, kun je natuurlijk ook kiezen voor een garen dat niet gemaakt is van wol, bijvoorbeeld cashmere (of kashmier).
Dat garen is gemaakt van geitenharen, heeft een hele zachte vezel die zijdezacht aanvoelt, en die dus beslist geen problemen zal geven op je huid.

Ik hoop dat ik met dit verhaaltje heb kunnen uitleggen dat "wol kriebelt" echt berust op een misverstand. En dat daardoor mensen die dat eerder niet aandurfden, nu toch eens, misschien wel voor het eerst van hun leven, een trui of vest gaan breien. 
Het is zo'n heerlijke hobby, ik kan het echt iedereen aanraden om eens te proberen!



9 opmerkingen:

  1. Bedankt voor de uitleg. Ik ben dan wel geen breister, maar ik ervaar wel dat de ene trui wél kriebelt en de andere juist niet. Ik voel dat zodra ik een trui aantrek.
    Tegenwoordig heb ik pantoffels van merinoswol en daar kan ik met gemak met blote voeten in. En ik ben ooit geopereerd aan mijn hiel en die hiel zorgt nogal eens voor problemen als ik wandel. Hiervoor doe ik een pluk (lopers)wol in mijn sok en door dat extra laagje heb ik geen problemen en door de lanoline wordt mijn hiel ook nog eens extra verzorgd.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Leuk om te lezen dat het ook aan je voeten zo'n verschil uitmaakt. Dank voor je aanvulling!

      Verwijderen
  2. Dankjewel voor al deze uitleg. Dat verklaart meteen waarom ik mijn alpacavesten zo graag draag in alle seizoenen. Vederlicht en inderdaad warm in de winter en koel in de zomer. Ze waren prijzig maar het helemaal waard. En pillen doen ze ook niet.

    Fijne dag!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Kan me nog goed herinneren dat een vriendin van m'n moeder voor ons kinderen knalroze truien gebreid had.
    We moesten ze aan als ze op visite kwam.
    Die dingen prikten van jewelste en waren ook nog verschrikkelijk warm.

    Toen ik zelf ging breien kreeg ik echt rode geïrriteerde handen van wol.

    Later leerde ik dat je wol die prikt een nacht in de ijskast moet leggen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Een nachtje in de vriezer, of wassen in conditioner of natuurazijn schijnt te helpen. Discleamer: Ik heb zelf geen van deze trucjes ooit geprobeerd!

      Verwijderen
  4. Hoi hoi …heb jij mijn mail wel gehad ? …. Groetjes van mij weer 🌺💗🍀🌸🐾

    BeantwoordenVerwijderen